Leczenie raka prostaty

Wybór metody leczenia

Niedowykrywalność raka prostaty w Polsce jest jak wspomniano wcześniej efektem niewydolności polskiej służby zdrowia. Zaś wybór metody leczenia powinien być decyzją pacjenta w oparciu o wiedze przekazaną mu przez lekarza prowadzącego. Warunkiem skorzystania z danej opcji leczenie jest przede wszystkim świadomość jej istnienia oraz rzetelna informacja o wadach i zaletach danej metody. Metodą z wyboru, oferującą najskuteczniejsze usunięcie raka prostaty u pacjentów których przewidywalny czas dalszego przeżycia wynosi co najmniej 10 lat to radykalne usunięcie prostaty. W dalszej kolejności znajduje się radioterapia a na końcu inne, w tym eksperymentalne metody leczenia.

Dawniej skalpel i laparoskop

Warto się badać, gdyż sięgając po nowoczesne narzędzie w doświadczonych rękach chorobę udaje się w ogromnej większości przypadków wyleczyć. Złotym standardem leczenia raka prostaty jest operacyjne usunięcie tego niewielkiego gruczołu. W roku 1885 wykonano pierwszą operację metodą otwartą, a więc za pomocą skalpela. Od tego czasu umiejętności chirurgów znacznie się poprawiły, jednak ograniczenia narzędz”i takich jak skalpel czy haki kaleczące delikatne tkanki pozostały i nadal są to operacje bardzo krwawe i obarczone ogromnym ryzykiem uciążliwych dla jakości życia komplikacji. Częstość zaburzeń seksualnych sięga 100% a nietrzymania moczu 30%.

Nieco młodszą i mniej krwawą metodą jest święcąca swoje triumfy w latach 90. laparoskopia. Postęp technologiczny sprowadza się tutaj do umieszczenia tych samych narzędzi tnących i chwytających na długich sztywnych wysięgnikach (jak na szczudłach) co pozwala na wprowadzenie ich przez małe otwory w brzuchy zamiast dokonywać dużego cięcia skóry. Ograniczeniem metody jest proste instrumentarium (długie, sztywne wysięgniki), które zmusza lekarza do pracy w nienaturalnej, powyginanej pozycji z daleko wyciągniętymi rękoma, krzyżującymi się i kolidującymi z lekarzem asystującym. Prowadzi to z jednej strony do szybkiego zmęczenia operatora i pogorszenia i tak mocno ograniczonej dokładności. Laparoskopista próbuje z odległości ponad metra oszczędzająco zoperować struktury wielkości ułamka milimetra. Te ograniczenia metody i jej wysoka trudność techniczna przekładają się na jedynie niewiele lepsze wyniki trzymania moczu i erekcji. Niewątpliwą przewagą w stosunku do metody otwartej jest dużo mniejsza utrata krwi.

Technologia, która przyniosła przełomową poprawę wyników leczenia

Prawdziwą rewolucję i zmianę dogmatu leczenia przyniosło wprowadzenie robotów chirurgicznych. Pionierem i propagatorem tej amerykańskiej technologii w Europie była Klinika Urologii w Gronau, w której Ordynatorem jest dr n. med. Paweł Salwa. Gronau jest najbardziej doświadczonym ośrodkiem w Europie a dr n. med. Salwa jednym z dwóch Proctorów, tj. swego rodzaju nauczycieli, którzy standardy niemiecki z powodzeniem przenoszą do innych klinik w całej Europie a w także w Polsce.

Nowoczesna sala operacyjna

Leczenie operacyjne

W Polsce wykonuje się relatywnie niewiele operacji, co wynika z niedostępności do nowoczesnych metod operacyjnych. Lekarze niechętnie kierują pacjentów na bardzo okaleczające (nietrzymanie moczu, impotencja) operacje otwarte lub laparoskopowe a do metod skutecznych i bezpiecznych nie mają dostępu, dlatego skłaniają się do metod takich jak hormonoterapia, która niestety nie leczy raka.

Zbyt niska i późna wykrywalność raka prostaty połączona z przestarzałymi metodami leczenia powoduje, że wg. badań opublikowanym w najbardziej prestiżowym czasopiśmie medycznym The Lancet (Vol 385, March 14, 2015):

• Wyleczalność raka prostaty w Polsce wynosi 54,3 – 74,1 %
• Wyleczalność raka prostaty w USA (ponad 80% udział RARP) wynosi 93,2 – 97,2 %

Najważniejszy jest operator

Na wynik onkologiczny i funkcjonalny operacji prostaty ma wpływ wiele czynników takich jak:

• Operator przeprowadzający operacje, jego doświadczenie, tj. ilość wykonanych operacji, jego indywidualne zdolności czy wiek, który ma wpływ na czas reakcji, drżenie rąk czy koordynację oko-ręka
• narzędzie którym operacja zostanie wykonana ( skalpel, proste narzędzia laparoskopowe czy nowoczesny robot)
• zaawansowanie choroby
• wiek, waga i choroby towarzyszące pacjenta

Niewątpliwie najważniejszym elementem tego równania, na który pacjent ma wpływ jest wybór operatora. W chwili wykonania operacji nie mamy już wpływu na zaawansowanie choroby czy wiek.